Đeo hàm duy trì bao lâu là đủ?

Sau một hành trình niềng răng dài để có được hàm răng đều đẹp mơ ước, chắc hẳn bạn đang nóng lòng muốn biết: Đeo hàm duy trì bao lâu là đủ? Trong bài viết này, Nha khoa Queen sẽ giải đáp chi tiết mọi thắc mắc, giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng và thời gian đeo hàm duy trì chuẩn xác nhất.

Hàm duy trì là gì và vai trò của nó?

Hàm duy trì là khí cụ được sử dụng sau khi kết thúc quá trình niềng răng để giữ răng ở vị trí mới, ngăn chặn sự dịch chuyển trở lại vị trí cũ (gọi là tái xô lệch). Dù quá trình chỉnh nha đã giúp răng dịch chuyển về đúng vị trí thẩm mỹ và chức năng, nhưng các mô quanh răng (dây chằng, xương ổ răng) vẫn cần thời gian để ổn định.

Có thể hình dung đơn giản: sau khi di chuyển một cái cây sang vị trí mới, bạn cần dùng cọc chống để giữ nó đứng vững trong thời gian đầu. Hàm duy trì chính là “cọc chống” giúp “cây răng” đứng vững ở vị trí mới.

Các loại hàm duy trì phổ biến hiện nay

Hiện nay có 2 loại hàm duy trì phổ biến nhất đó là hàm duy trì cố định và hàm duy trì tháo lắp.

Hàm duy trì cố định

Là một thanh dây kim loại mảnh được dán vào mặt trong răng, thường từ răng nanh bên trái đến răng nanh bên phải ở hàm dưới. Ưu điểm là không thể tháo lắp, không lộ, nhưng cần vệ sinh kỹ lưỡng.

Hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong

Được làm từ nhựa trong suốt, ôm sát toàn bộ cung răng. Thẩm mỹ cao, dễ sử dụng, nhưng dễ bị giòn vỡ nếu không bảo quản tốt.

Đeo hàm duy trì bao lâu là đủ?

Không có một câu trả lời duy nhất cho tất cả mọi người, vì thời gian đeo hàm duy trì phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân. 

Tuy nhiên, theo khuyến cáo của Hiệp hội Chỉnh nha Hoa Kỳ (AAO) và kinh nghiệm lâm sàng tại Nha khoa Queen, thời gian sử dụng hàm duy trì có thể chia thành 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: 6 tháng đến 1 năm sau tháo niềng

Trong giai đoạn này, bạn cần đeo hàm duy trì gần như 24/7, chỉ tháo ra khi ăn uống và vệ sinh răng miệng. Đây là thời kỳ “vàng” để răng và các mô xung quanh ổn định. Xương hàm vẫn đang trong quá trình tái tạo, các dây chằng nha chu cần thời gian để thích nghi với vị trí mới. Việc đeo hàm duy trì liên tục sẽ giúp cố định răng chắc chắn, ngăn chặn mọi dịch chuyển dù là nhỏ nhất.

Giai đoạn 2: đeo hàm duy trì bán thời gian

Bạn sẽ được chuyển sang chế độ đeo hàm duy trì vào ban đêm khi ngủ. Tần suất có thể giảm dần theo thời gian, ví dụ như từ mỗi đêm xuống còn vài đêm một tuần, rồi 2-3 đêm một tuần.

Khi răng đã tương đối ổn định, việc đeo hàm duy trì ban đêm là đủ để giữ chúng ở vị trí. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng răng có xu hướng dịch chuyển nhẹ trong suốt cuộc đời do quá trình lão hóa tự nhiên và các lực tác động hàng ngày khi ăn nhai.

Giai đoạn 3: sau 2 năm trở đi

Răng có xu hướng dịch chuyển trong suốt cuộc đời, dù bạn có niềng răng hay không. Các yếu tố như áp lực khi nhai, tư thế ngủ, thói quen nghiến răng, và quá trình lão hóa xương đều có thể tác động. Vì vậy, tuỳ vào tình trạng răng của từng khách hàng mà bác sĩ sẽ đưa ra những chỉ định cụ thể.

Nếu ngừng đeo hàm duy trì sớm, điều gì sẽ xảy ra?

Khi người dùng tự ý ngừng đeo hàm duy trì trước thời gian bác sĩ chỉ định, đặc biệt là trong 12–24 tháng đầu sau tháo niềng – là giai đoạn răng chưa hoàn toàn ổn định – có thể dẫn đến tình trạng tái lệch răng sau chỉnh nha. Dưới đây là những hệ quả thường gặp:

Xoay răng và tái chen chúc

Răng đã từng xoay hoặc lệch trục trong giai đoạn trước chỉnh nha có xu hướng “nhớ vị trí cũ” do mô quanh răng chưa ổn định hoàn toàn. Nếu không duy trì đủ thời gian, lực nội tại từ dây chằng nha chu và áp lực từ mô mềm (môi, má, lưỡi) có thể khiến răng xoay nhẹ quanh trục và chen chúc trở lại.

Sai khớp cắn trở lại

Sự thay đổi vị trí răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn đến chức năng khớp cắn. Tái lệch có thể gây:

• Mất cân bằng khớp cắn trung tâm, dẫn đến khớp cắn sâu, cắn hở hoặc lệch đường giữa.
• Khó khăn khi ăn nhai, do lực nhai không được phân bố đồng đều giữa các nhóm răng.
• Tăng nguy cơ mòn răng và rối loạn khớp thái dương hàm, nếu tình trạng kéo dài mà không can thiệp.

Nguy cơ phải chỉnh nha lại từ đầu

Khi răng tái lệch ở mức độ trung bình đến nặng, việc sử dụng lại hàm duy trì sẽ không còn hiệu quả. Lúc này, khách hàng có thể cần:

• Khởi động lại toàn bộ quá trình chỉnh nha, bao gồm chụp phim, lấy mẫu hàm, gắn khí cụ mới.
• Thời gian điều trị kéo dài từ vài tháng đến hơn 1 năm tùy mức độ lệch.
• Chi phí phát sinh cao hơn, vì điều trị lại thường khó kiểm soát hơn do mô xương đã thay đổi từ lần chỉnh nha đầu tiên.

Không có mốc thời gian “đủ” mang tính tuyệt đối – chỉ có mốc thời gian “đúng” dành riêng cho bạn. Tại Nha khoa Queen, chúng tôi luôn xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa, đảm bảo từng khách hàng có kết quả chỉnh nha bền vững và hài lòng lâu dài.

Nếu bạn đang trong giai đoạn duy trì hoặc có nhu cầu chỉnh nha, hãy đặt lịch tư vấn cùng bác sĩ tại Nha khoa Queen để nhận được hướng dẫn chuẩn xác nhất cho mình.